ТЕЛЭКОСЭ

ТЕЛӘКОСӘ

 Фәхрәддин Әбосзодә

                Ыврәш мәлуме ки, жимон иглә вәјә, шоткомә ни, һәмән чәј охој мардеје! Әве, һар хәлғи һестыше вәјә, шоткомә ијән ҹо адәтон, һәмән јаси, һузри, дәфни адәтон. Јаси адәтон гыләјни һәхәдә нывыштем пијејдә ијо.

                Исламәдә ғајдә жыгоје ки, одәм бә рәһмәт шә ружи мардсојб бәпе һичи ныпаты, јәне, еһсан ныдә! Чумчыко хорәк патеј, еһсан дој зијодә гыләј зылме бә мардәсојби! Әв зынејдәни, ыштә незә одәми марде ғәми быбә, ја бә меһмонон еһсан быпаты! Әмма ымән һесте ки, һәмон ружи ов-авлод һәммәј омејдә бә јас. Әвон марди дәфн карде бәпештән һәлә шејдәнин, ныштејдән мәҹлис гәтејдән, мәлонән Ғырон һандејдән. Мадәм ым меһмонон ныштән мәҹлисәдә, мәлум мәсәләје ки, чәвон хорәки дој лозиме!

                Әзыним воте, ҹо мысылмонә хәлғон чокнә ијән чанә әмәл кардејдән бы адәти. Чокиш әве, гәп быжәным ыштә хәлғи адәти һәхәдә. Һәлә 15-20 сор чыми бәнав чәмә Деғәдә ғајдә жыгобе ки, ростијән, одәм бә рәһмәт шә шәви чәј хыванд еһсан нәдәј! Шанго ки ов-авлод гырдә әбин мардәсојби кәдә, әнҹәх ча әдәјн бәвон. Шангонә һарде вахти һамсијон һар гыләјни и нимчә пыло әвәј бә мардәсојби кә, әвони әнәј мәхлоғи навәдә. Јәне, еһсани һамсијон әдәјн! Бә һамсијон вардә һәмон бахшә деғыжон вотејдән “ТЕЛӘКОСӘ”. “Тел” теле, мәлуме, есә бој, “косә” мәно һәм бахшәје, һәмән еһсан! Толышонку жыго гыләј Јолон сыханән мандә: “Һамсијә косә теләкосә бәбе!” (Гоншу пајы аҹылыг пајы олар!).

                Чы “косә” сыхани чәмә зывонәдә бе һәмән әј нишо дојдә ки, бо мардә еһсан дој адәт чәмә хәлғику быә һәлә тосә мысылмонәти ғәбул карде!

                Теләкосә һәхәдә парсәјм чәмә гыләј шәғоләсежә Биләку. Чәј вотәјон: Чәмә дијәдә быми вотејдәбин “ТЕЛӘ”.  Интаси һар гылә һамсијә әпати еһсани, и нимчә пыло әвәј әнәј ыштә кәхыванди вәдә! Һәтто мердон бә һузр омеәдә, асбардејдәбин ыштә кәдә ки, “чымы телә бијәјшон”! Әмма пешы ым адәтышон дәпарчыније. Бочи? Чумчыко пешони мәхлоғ бә кеш (соревнование, јарыш) бешејдәбе дејәнды! Гыләјни мывә пыло вардејдәбе, чә гыләјни имконыш бејдәныбе быми! Ымән сәбәб бејдәбе бә мәхлоғи норозијәти! Һәлә кали мердон әбин ки, чәј кәо теләкосә нәвој (сәбәбон ҹурбәҹур әзнин бе!)! Нәтиҹәдә јавә вәзјәтәдә әманди һәмон шәхс! Әве пешы бә ғәрор омәјн ки, дәпарчынын ым адәти!

                Сыхани рости, есә хәбәм ни, һәмон адәт мандә Деғәдә ја не? Зынәкәсон быдә бынывыштын, әмәнән бызнәмон!