Демократиjэ лозиме бэчэмэ hэрэкоти ?!

Демократијә лозиме бәчәмә һәрәкоти?

Free Тalyshistan

            Чымы гирамијә боон ијән һовон! Чәмә хосә хәлғ!

            Милли-озоди һәрәкоти, јаанки хәлғон ыштә мығәддәроти тәјин карде роәдә бардә мыборизә одәмон веј вахти тәсәввур кардедән бәнә һәрби мәрәшулә, ғыјом рост кардә хәлғи де һукмәти ҹәзо ләшғәрон хунинә ҹанги, шәһрон, телемәркәзон, һукмәти идорон гәтым карде, кучә ҹангон, баррикадон ғәзинә. Мыборизә јаанки һәрәкоти адәтән зынедән бәнә зорән бә гыләј довләти тәркиб дахил кардә быә, әјо милли ками һисоб быә, ғули вәзјәтәдә жијә бынәјнә хәлғи бә һәмон довләти, бәчәј бәдномә “титулә хәлғи” вәјнә бардә ҹанги.

            Әмма әсыл һәғиғәтәдә ым жыго ни! Тикәјән дырыст бывотом, милли-озоди ҹанг иглә чымы пијо вотәјон нин! Зу, мырхут һәғиғәтән хәјли вырә гәтедә мәзлумә хәлғи бә јадә хәлғи зылми вәјнә ыштә милли-озоди роәдә бардә мыборизәдә. Әве әмә зуј амили һич вахти јодо бекарде әзынимон. Быми һәхымон ни! Әве аз ијо шымәни бә даст дәној фикәдә ним, әве бәрмалә вотедәм ки, әмә веј ҹидди ебедәмон бәчәмә озоди ҹанги бы ҹәһәти.

Интаси, јодо бекарде әбыни ки, хәлғи зәрбә ғыввә әнҹәх чы мыборизә мыәјјән мәрһәләдә, јәне һәғиғи инғылоби шәроит бә дәрһәл рәсеәдә, Владимир Ленини вотәјнә, “жијо ныштәкәсон һәни бәнә навконә жије ныпијәдә, пејәдә ныштәкәсонән бәнә навконә һәни идорә карде нызнеәдә” бә сәһнә бешәнине! Мәһз бәвәдә зәрури бедә милли һәрәкоти зуј амили бә ко дәној!

            Ыштә мығәддәроти тәјин карде роәдә шә мыборизә ованд банде мәһз бә жыго мәсәлон һәммәј де дығғәти бә нәзәр сәјку. Чумчыко хәлғ әнҹәх дештә сәбәсожә довләти сохте һәғиғәтән ыштә мығәддәроти тәјин кардедәни! Һәлә бә озоди веј мандә, хәлғ бәпе гырд бовәманд быбу ки, һәни мымкун ни бәнә навконә жије, хәлғи перәхе иглә рош мандә, әвән ыштә сәбәсожә довләти сохтеје! Јәне, молјәти етиборән, хәлғи озодәти чәј ыштә сәбәсожә довләти сохтә ружисә веј бәнав вағе бедә, јәне одәмон мазгәдә, чәвон шуурәдә ым зәрурәт һаким бедә, чәјо сәбәсожәти елон карде охонә нохтә нојдә бы коәдә, јәне реал факт бедә!  

            Чымы гирамијон! Есә чәмә бардә ҹанги сәр мәғсәд, әве, хәлғи идеоложи ҹәһәто һозы кардеје. Чыми мәно ыме ки, әмә пиједәмоне, чәмә хәлғ бызны есәтнә шәроито сә бекарде, дәрәсы ки, чәмә пијәј чиче, бызны ки, әмә ја озод быәнинимон, јаанки ҹо хәлғи нокә ғәзинә мәһв бәбемон! Мылхәс, Толыши милли-озоди ҹанг есәтнә мәрһәләдә ыштә вәдә мәғсәд нојдәни ки, де авжори зуј пегордыны Озобижони һукмәти. Чәмә есәтнә мәғсәд әве ки, чәмә хәлғ бызны ки, һәғиғәти молјәт чиче? Әве әмә вотедәмон ки, чәмә ованди ән јолә шәрт чәмә хәлғи иродәје, чәј озоди иродәје! Әмә вотедәмон ки, чәмә хәлғи быпијоше, әв озод бәбе! Не, гирәм, жәго пијәјыш ныбо, бәвәдә әбәди ғул бәманд, нокәти бәкарде бә ҹо хәлғи, демијән де фатхәши мәһ бәбе, бәше тарыхи сәһнәјо!

            Есә боән, нәзәр сәғандәмон бәчәмә ованди ҹо гыләј шәрти, јәне бә Озобижонәдә быә инғылоби шәроити ијән бәчәј һукмәти бә довләти јолјәти карде ныхтәдә ныбе. Ым гыләј һәғиғәте ки, есә Озобижонәдә мәхлоғи вејни һәни пиједәшни жимон карде навконә ғәзинә. Интаси әмә шәв-руж дастпочә быәнинимон ки, бы мырдолә мәмәләкәтә һар гылә инсон быфамы ым һәғиғәти, һич кәси ныпијоше навконә ғәзинә жије! Ыми бә Озобижони мәхлоғи сәросне лозиме! Јәне, бәмә иглә әв лозим ни ки, әнҹәх толышон ныпијошоне бәнә навконә ғәзинә жије, бәмә лозиме ки, Озобижони мәхлоғи һәммәј ныпијоше жыго жије! Һәлбәттә, чәмә ән јолә һәдәф чәмә ыштән хәлғе, толышонин! Озобижони тыркон пије ја ныпије боәмә дыминә дәрәҹәјнә әһмијәтыш һесте. Әве әмә иминә нубәдә ко кардедәмон дештә хәлғи, боәј изоһ кардедәмон есәтнә мәрһәләдә ијән вәомәдә чәмә озоди ҹанги вәзифон ијән мәғсәдон!  Әмма демијән жыго, әмә јодо бекарде һәхымон ни Озобижонәдә жијә ҹо хәлғонән, һәмчинин Озобижони тырконән! Чумчыко мәһз тыркон катализатор бәзнен бе бы коәдә, әвон сәпо бәштон, бәвәдә һәнијән һостон бәбе чәмә вәзифә, әвон тов бәзнен дој бы просесон һәммәј!  

            Хәлғон ыштә мығәддәроти тәјин карде роәдә бардә ҹанги побастәдә мандә гыләј ҹо принсипән һесте. Чандә кәрә вотәмоне бәшмә ки, ым мәсәлә банде бә чәмә ҹанги вәдә мандә мәғсәди ијән дырыстә, бәрмалә бәрномә бәштә хәлғи едаште. Ијо бә кәно нојдәм Ленини ыштә вахтәдә вотә минимум ијән максимум бәрномон һәхәдә шә гәпон. Чумчыко чәмә иглә бәрномомон һесте, иглән мәғсәд: ым чәмә хәлғи гырд озоди ијән сәбәсожәтије!  Әмә ыми чок-чоки сәрәседәмон, зынедәмон чәј һәмә һырдә деталон. Ымијән ижән бәшмә нәзә быросным ки, мәсәлән, кырдон бы мыһумә принсипи папе бедәнин, вејән мәһәл нојдәнин вотәјнә, чандә соронин ҹанг кардедән ыштә мығәддәроти тәјин карде роәдә, әмма рәсе зынедәнин бәштә мәғсәди, һәмән жыго бышо, бәвәдә һич вахти нибәрәсен бәштә мәғсәди. Бәшмә әвымонән вотә ки, кырдон нишоне дырыстә тәсәввурон ыштә хәлғи һәхәдә. Әвон ҹурбәҹурә “һәрәкотон” конгломератин. Чәвон һар гыләјни һестыше ыштә мәғсәд бы ҹангәдә, чәвон һар гыләјни һестыше ыштә мыборизә бәрномә. Чәвон гыләјни сәбәсожә довләтыш пиједә, ҹо гыләјни мухтаријәти орзујәдәј һәнијән јолә ҹо конфедерасијә јаанки федерасијә тәркибәдә ијән ҹо.

            Һәлбәттә, әмә әзнимон карде, ҹобәҹо быкәмон ыштә мыборизә мәрһәлон бә минимум ијән максимум мәрһәлон. Јәне, бәзнемон воте ки, чәмә минимум мәғсәд ыштә хәлғи һозы кардеје бә јолә ҹанги, максимум мәғсәдән ыштә довләти сохтеје. Интаси бәмә жыго омедә ки, бә Ленини еһкомон әмәл быкомон, чәј һич хәјыш нибәбе бәмә. Чумчыко, иминәниш әве ки, әмә бә инғылоби һозы бедәнимон, ыштә хәлғијән бәј һозы кардедәнимон, дыминәнијән, Озобижони һестыше ыштә бәштәмәхсусә сәҹијјәви шәроит, әв тәләб кардедә чәмәку ҹо ебемон. Һәмән ымијән бә нәзәр быстәнән ки, мәсәлә ијо терминологијәдә ни, проблеми ыштә молјәтәдәј. Бо милли-озоди ҹанги ән хәтомандә мәсәлә идеоложи һајбоштәнәтије, һәрки-һәркије, һар кәси гәво гыләј авази омеје, мәғсәди дырыст ныбеје! Әве һич тәсодуфи ни ки, Озобижони һукмәт һежо бә дастпочәје ки, дештә ҹәсусон комәги һәркиһәрки еғанды бәштә мығәддәроти тәјин карде роәдә мыборизә бардә хәлғон рестон. Һукмәти пиједәше алтернатив нәзәрон ијән мәғсәдон ефырсыны бәмә, демијән чәшпушнә быкә ә хәлғон, дәгижны әвони!

            Бовә быкә бәмы, чәмә гирамијә хәлғ, һәтто чәмә һәрәкоти ҹәми јолон ијән активистон һәбс кардејән анә хәтош ни бочәмә ҹанги тале, чанә јолә хәтош һесте жәго гыләј идеоложи һәркиһәрки. Ым идеоложи һәркиһәрки ијән ыштәнбәсәти, һар кәси гәво гыләј авази оме, дәрәсонән, дәмәрәсонән ыштәнбәсә хәлғи ҹанги мәғсәдон ијән вәзифон мыәјјән карде пије мәһв бәзне карде чәмә ҹәми һәрәкоти!

            Есә, чымы азизон, умдәвом ки, шымә сәрәседәшон ки, әмә бочи жыго тындә ҹәвобон дојдәмон де  Озобижони һукмәти комәги бәчәмә ҹанги бәрномә ијән мәғсәди мәсәләдә ҹурбәҹурә шәхсон кардә мыходилон! Мәһз бәштә хәлғи хото әмә әлбәһол рәддымон карде Озобижони тәркибәдә бо Толышстони мухтаријәти идејә, чумчыко чәј јолә хәтош һесте бочәмә ҹәми һәрәкоти!

            Әмә дырыст зынедәмон һәм ыштә мәғсәди, һәмән ыштә вәзифон. Чәмә мәғсәд Толышстони гырд озод кардеје, ыштә сәбәсожә довләти сохтеје, әмә, иншаллаһ, бәрәсемон бәштә мәғсәди!

            Милли-озоди ҹанги нәзәријә соф-ошко омутедә ки, хәлғи ыштә навәдә ноә мәғсәд ијән вәзифонку бә кәно бешә һар гылә бәјонотон мојә һежо кәноәдә бедә, јәне бы коәдә һәмрәғә довләти сохтемононәдә бедә! 

            Гыләјән фундаменталә принсип һесте хәлғи милли-озоди ҹангәдә. Ым рәһбәрә органи воһидәтије. Ҹо-ҹо хәлғон бардә милли-озоди ҹангәдә ым орган, мәсәлән, буро быә, мәркәзи комитә быә ијән ҹо органон быән, јәне чәвон номон ҹурбәҹур быән. Чыми мәно ыме ки, һәмон милли-озоди ҹанг тов әзыни варде, ро әзыни дој бә ҹурбәҹурә фраксијон ыштә арәдә бардә мыборизә, тикәјән дырыст бывотом, дастәбозәти әбыни карде бы коәдә!  Чы нәзәрон һар ҹурә плјуралистәти мәһв бәзне карде һәрәкоти! Нәзәрон ҹурбәҹурәти чоке әнҹәх бо рәһбәр органи ыштәни дыләдә шә просесон, јәне бо мәсәлон мызокирә карде.  Интаси ғәрор ки ғәбул бе, бо һар кәси мәҹбури быәнине чәј иҹро карде! Ијо чымыни-ыштәни әзыни бе!

            Ованди гыләјән веј воҹибә шәрт иглә лидери ијән воһид рәһбәрәти беје. Бә нәзәр быстәнән, чымы азизон, милли-озоди ҹанг демократик тәсисот ни ки, чәј дыләдә нәзәрон плјурализм ијән партијә-фраксијә рәғобәт быбу! Чәмә хәлғи ыштә мығәддәроти тәјин карде роәдә бардә марде-манде ҹанг, шык быбу бә Хыдо, гыләј камил һәрәкоте, чәј һестыше дырыстә мәғсәд. Чәмә нырәсәј иглә әве ки, хәлғи һәммәј һәлә сәфәрбәр быәни чы мәғсәди гырдо, ијән толышон вејни чок зынедәнин чы ҹанги нәзәријә. Интаси ымән веј јолә мәсәлә ни, јәне, де Хыдо комәги, әмә ым нырәсәјән сәбәро бәкардемон, бәроснемон бәштә хәлғи һәмә нәзәри мәсәлон!

            Әве аз һежо бәшмә вотедәм ки, есә ко карде вахте, һәрәкәт карде вахте! Әштә кәлә сыл бәкарде ныштә кәлә сәпе, жыго вотедә чәмә хәлғ. Әве чәмә пијәј әве ки, чәмә ҹәми хәлғ сәпо быбу, әв имкон ныдо ки, ҹо хәлғон “сыл быкән” чәј сәпе! Жыго быкомон, бовә быкән бәмы, әмә рәјрә бәрәсемон бәштә мәғсәди! Ә мәғсәд вејән дијәро ни! Интаси әмә ыштән бәпе һәнијән нез быкәмон әј бәштә, шәв-руж ко быкәмон ки, бырәсәмон бәштә мәғсәди! Жыго әмә ғалиб бомемон иншаллаһ, бәсохтемон ыштә сәбәсожә Толышстони! Һич шәкон ныбу быми!

            Быжијы  чәмә бә елми ијән зынәјон һәмрәғә толышә хәлғ!

            Быжијы сәбәсожә Толышстон!

            Быжијы Толышстони Милли телевизијә! 

Источник: Free Talyshistan