ЧЫ НОМ БЫНЭМОН БЭЧЭМЭ FУЛЭТИ?

ЧЫ НОМ БЫНӘМОН БӘЧӘМӘ ҒУЛӘТИ?

 

                -Зә, Амјәзо!

                -Бәле, хосә Амјәзо!

                -Бәле бә шәкә! Чиче ижән вығандә ә мәтн бәмы? Ышты дасто роһат ныштеј ни боәмә ыштә кәдә! Чуне бышәмон, конҹо нијо быбәмон ышты дасто?

                -Зә, кәхәлизи балә, јавә сыханым вотәни бәты, бевәҹә гәпым жәни ышты думо, Хыдоныкардә,дымжоным доәни бәты! Мәтне, чәмә хосә билон гыләјни нывыштәше. Азән мәслоһатым зынәј ки, овардым бәты, бәлкәм иҹо гыләј но-пегәт быкәмон, бә гыләј ғәрор боәмон ки, чич быкәмон, чокнә ҹәвоб быдәмон, чы ҹур сәроснәмон чәмә ҹывонә билон ки, әвон бызнын го чики һијәдәј? Бевәҹым кардә? Һәни бочи ныштәше әјо, ружон шәв кардејдәш? Һич ныбо мангәдә-сорәдә и кәрә тынән бә вәҹ бојәни!

                -Һа, есә зынәме бочи бәмејдәш! Дылы пурејбән ки, Амјәзо! Жыго мәлум бејдә ки, аз бә Һәши дојдәм ыштә курки? Бекорә-бекорә ныштәм, ышты вотәјнә, һардејдәм, һытејдәм, дастијән бә сипи-сијо жәјдәним?

                -Зә, неје, не! Ғәләтым ныкарде! Зә, әј вотејдәниме. Вотәјым ыме ки, чәмә билә чокә парсыш доә. Әмма бәмы жыго омәј ки, чәј ыштәни доә ҹәвоб, чокнә бывотым ки, бәчәј дыли ныгыным, камиши коле.

                -Мәтобиш, де сыхани лап биш гылмәто! Чиче, ә мерди вотәј амбује бәгәм, һәлә коле, һардеј әбыни?

                -Вај дәдәм ваје! Ым чы бәлобе, әмә егынимон ныштә вырәдә? Зә, ты есә гыләј хун ебәғандеш бә мәхлоғи дылә! Һәлә и кәрә баһанд чәмә билә доә парси, чәјоән баһанд чәј доә ҹәвоби, охојәдән баһанд чымы доә ҹәвоби, деғыжән быбош, умум һесте ки, бәлкәм сәрәси, сыхан чичику шејдә!

                -Окарде ыштә ә речинә гәв, чанә һис-пос гырдә быәбе, ғурумыш бастәбе ышты дыләдә воте бәмы, Хыдо рози быбу ыштыку! Вотејдәм, бәлкәм һежо ијо сә быкәмон ыштә гәпи?

                -Зә, тыны Хыдо, којы ныбу демы. Баһанд һәлә ә мәтни.

                -Баһандымәни, чорәм чиче?

                -Чич бе, һанде?

                -Бәле, Билә!

                -Ағылы чич бырнејдә?

                -Хәјли пәжмурдә бим! Лап дыләтиконым егынин!

                -Мәмард һәлә, бо Хыдо хото! Чич бехо?

                -Дард бы мәтнәдә ни, чәј нывыштәкәсәдән ни. Дард гонә дарде.

                -Зә, бывотәни!

                -Иминә вотәјым: Еһанә жыго гыләј парс чәмә ә шинә-шәкә билә 20, 10, лап 5 сор бәнавышән доәбәј, быми де тәһәри тов вардеј әби. Чумчыко бә вахтон чәмә һәрәкот һәлә һәрәғашбе, тожә римжә бастејдәбе, ышты сыхан ныбу, һәлә колбе, рәсәныбе. Дард бымәдәј ки, бы чандә сорон дыләдә әмә шәв-руж һежо дастбәғәләмимон, нывыштејдәмон, изоһ кардејдәмон, сәроснејдәмон, бә сә дәнојдәмон, есә жыго мәлум бејдә ки, чәмә, урусон вотәјнә, продвинутый ҹывонон әвони ја һич һандејдәнин, јаанки һандејдәбунән, чәвоно һичи сәрәсејдәнин! Зә, бахтәвәри зоә, анә сорон ыштәни бә ови-отәши жәј бәпештә, есә жәгы парс дој әбыни, һәлә чәј доә ҹәвоби нојдәм бә и кәно!

                -Һәлә тикәј де сојә зывони сәросын мыни, чичы вотеј пијејдә?

                -Гылә-гылә вотејдәм, тынән чок-чоки гуш быдә:

                Дыминә вотәјым: “Наш народ дал множество героев на поле брани, защищая Азербайджан”. Ыми һич нывыште лозим ныбе, чумчыко детобә ымружнә ружи һәлә һич кәси сәғби вотәшни бә толышон ки, әвон шәһид быән Озорбојҹони роәдә. Бомы чанә гонән быбо, вотәниним: Әвон һәммәј шин дәдә хәјәдә! Һәјф чә мердон, һәјф чә зоон!

                Семинә вотәјым: Ым чы гәпе ки, чәмә билә нывыштејдә? “Неужели этот народ не имеет права наряду с другими определять свою судьбу сам?!”. Ај чымы Амјәзо, ыштә мығәддороти мыәјјән кардејро, инсон быбу, ја хәлғ, фәрғыш ни, иминә нубәдә бәпе озод быбу. Есә ты бывот бәмы, әмә кејнә озод быәмон ки Озорбојҹони тәркибәдә, ыштә мығәддоротијән тәјин быкәмон? Бәгәм де суал дој одәм озод бејдә, ыштә еғволи мыәјјән кардејдә? Боми лозиме шәв-руж мыборизә бардеј! Кејнә ки ышты бардә мыборизә колә амбу бејдә, омејдә мандејдә чә хонәхон лукәдә, нә ебарде зынејдәни әј, нәән беварде, бәвәдә әв овардејдә бәты ки, ышты пијәј чиче охо, бој быныштәмон, бә ғәрор боәмон! Чанә ки әмә һежо тәј-тәјә, пучә, әвомә парсон бәдомон, бәвон ҹәвоб не, һич ҹымән доәкәс әбыни!

                Чоминә вотәјым: Дарди јоли ијој: “Наш народ уже определился, связав свою жизнь с Азербайджаном, но эта связь должна быть не как отношения хозяина и слуги, а как хозяина с хозяином”.

                Пијо вотыме ки, әмә һич вахти тәјин кардәмонни ыштә мығәддорот, ҹо кәсон тәјинышон кардә. Һичкијән әзыни воте ки, мәвотбән, толышон ангыл кардәшоне ыштә еғвол бә Озорбојҹони! Бочи?

                Ә довләт ки есә чә хәлғи дастәдәј, 200 сорбе әвонән бәнә бәмә, озод ныбин, ади гыләј сијо ғулбин! Чәмә чәвонку фәрғ бәвәдәбе ки, әмә ыштә Вәтәнәдә жијејдәбимон, әмма әвон пешо-пешо омәјн пинә бин бәмә. Вотәјым ыме ки, һич әвонән ыштән һич вахти тәјин кардәшонни ыштә мығәддорот! Мердон тәјин кардәшоне, ғызылә сини дыләдә доәшоне бәвон һозы гыләј довләт, чәмә ришонән ангыл кардәшоне бәчәвон думи. Јәне, пинә омә әғә быә бо оләти ыштәни! Јәне, тикәјән һырд быкәм ыштә фикри, урусон вотәјнә, “из грязи – в князи!”. Чәвон ко лап быми мандә! Чанә ки чәмә толышон һежо бә канә оләтәдә жијеәдә һәмрәғин, пијејдәшонни ә оләти еватын шодән бә и кәно, боштә гыләј тожә оләти фикри быкән, тосә есә чокнә сијоруж быәмон, жыгошән һежо жәгоән бәбемон!

                Ијо гыләј мәсәлә бәшты јод бијәм: Се ҹур ғул бејдә: Гыләјни бејдә, һич сәрәсејдәни ки, әв ғуле. Жәләвон розије ыштә жимонику. Һәлә ләзәтән сәјдә бәштә әғә хыдмәт кардејку! Дыминә ғул сәрәсејдә ки, әв ғуле. Интаси ҹо гыләј ро, чорә зынејдәни, әве мәҹбуре ки, жәгоән быманды. Семинә ғул, есә бој, сәрәсејдә ки, әв ғуле, әмма һич ҹур рози бејдәни дештә де һоли, әве шәв-руж бә дастпочә бејдә ки, чокнә шодә ым ғуләти либоси ыштә тано!

                Есә ты бывот бәмы, чәмә ә хосә билә бә ком ғули аид кардејдә чәмә хәлғи? Чы ном бынәмон бәчәмә ғуләти? Әмә ғулимон, ја ғулон ғулимон? Ғулон ғул һәнијән чок дамејдә бәчәмә хәлғи, чумчыко әнҹәх жәләвон жыго парсон дој бәзне!

                -Сәрәсәјм тыни, хосә Амјәзо! Хыдо комәгы быбу! Интаси аз ыштән ҹәвоб дој фикәдә ним бәшты парси. Чокиш ыме ки, бәном ышты вотәјон бә сајт, чәмә ҹәматән баһанде, бәләм кали кәсон ыштә нәзәријән бынывыштын, һәмән чәмә билә баһанде, быпијоше, ыштән ҹәвоб бәдо бәты! Розиш?

                -Һәлбәттә!