FЫРОНИ ТЭФСИР -Аjэ 186

ҒЫРОНИ ТӘФСИР

  Ајәтулла Mоһсен Гәраәти   

Тырки зывоно пегордынијәкәс – Фәхрәддин Әбосзодә  

СУРӘ “БӘГӘРӘ”

Ајә 186

186. ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ﴾

“Еһанә Чымы бәндон ыштыку быпарсон Чымы һәхәдә, (вужи) һәғиғәтән Аз незим. Бә Бәмы дим гәтә одәмидыво Аз ҹәвоб бәдом әв Мыни сәдо кардеәдә. Жыгобу, Чымы дәвәти ғәбул кардәнин ијән Бәмы имон вардәнинин. Бәлкәм камил быбун”  (2:186)

Нохтон

 ◘  Кали кәсон парсәјн Хыдо Рәсулику: “Хыдо чокнә сәдо быкәмон? Хыдо незе бәмә, јаанки дијәро? Әј гәдә-гәдә сәдо быкәмон ја барзо?” Чәвон ҹәвоби ғәзинә нозил бе ым ајә.

 ◘  Дыво кардәкәс жыго ҹәлб кардејдә Хыдо меһиббәти ки, бы ајәдә Хыдо Ыштә лутфи изһор кардејро шәш кәрә око дојдә “Аз Ыштән” кәломи: Еһанә Чымы бәндон быпарсон Чымы Ыштәни һәхәдә, бывот бәвон ки, Аз Ыштән незим бәвон. Еһанә сәдо быкон Мыни, Аз Ыштән ғәбул бәкардем чәвон дыво. Жыго ки, имон бијән Бәчымы Ыштәни ијән ғәбул быкән Чымы Ыштә дәвәти...

            Ым меһиббәтинә әлоғә бәвәдә офәјејдә ки, инсони миноҹот кардеј быпијоше бә Хыдо.

Дыво кардеј де һәмә һестемони һәмро ијән һәмранге. Ғырони ајон тәсдығ кардејдән ки, һәмә һестемонә аләм тәсбе ијән гунутәдәј. Һәмә мәхлоғон ыштә еһтијоҹи изһор кардејдән Бәчәј дәрго. Әмәнән быпијәмон Чәјку ки, рыхнә воситә ныбәмон һестемони аләмәдә.

 ◘  Ғыронәдә сифоришон һестин дыво һәхәдә. Чә ҹумләо:

            1. Дыво ијән пијемон халисонә быәнине.

            2. Тарс ијән уму мышоијәт кардәнине дыво.

            3. Дыво бә жимон дәвардәнине де ешғи, рәғбәти ијән тарси рубәру.

            4. Инсон де зәлиләти ијән нијони дыво кардәнине.

            5. Дыво нунәке һандә быәнине.

 ◘  “Усули-Кафи”јәдә  че дыво әһмијәт, рол, ғајдон һәхәдә, дыво вахти дығғәт, һәкәмәти ијән пијемонон зикри һәхәдә, ҹәми һоләдә дыво ијән че дыво ғәбул  бе имони һәхәдә нәғыл кардә быә са-са һәдисон.

  Парс: Бочи һаканә ғәбул бејдәнин чәмә дывон?

Ҹәвоб: Чәмә дывон ғәбул ныбе сәбәб ја ширке, јаанки чәмә ҹәһоләт. “Тәфсири-Әл-Мизон”әдә һандејдәмон ки, Хыдо һамјәше бы ајәдә: “Ыштән ғәбул бәкардем чә дыво кардәкәси дыво ки, иглә мыни сәдо быкә ијән гырд де ихласи быпијоше Чымыку”.

            Чыјо мәлум бејдә ки, гирәм дыво ғәбул ныбо, чыми сәбәб ја шымә бехәјә чиј пијеје, јаанки де халисәти ныпијеје. Де ҹо кәсику комәг чәш карде шәрти кардә быә дывоән ғәбул бејдәни. Һаканә одәми пијејдәше бәштә мәслоһати ныбыә чијон. Рәвојәтон жыго һамјејдән ки, бы һоләдә че һәмон дыво әвәзи бәлон чәмәку дијәро кардә бејдән. Кали һолонәдә че дыво нәтиҹә огәтә бејдә бочәмә вәомәј јаанки омә нәсли. Һаканән че дыво әвәз доә бејдә ахирәтәдә.

            “Усули-Кафи”јәдә һандејдәмон: Һәром һардәкәси, әмр бе мәруф ијән нәһј әз мункәри тәрг кардәкәси, беетино дыво кардәкәси дыво ғәбул әбыни.

 ◘  Дыво мәно әв ни ки, тәрг быкәј ыштә ко-сәнәти, фәолијәти. Бә Хыдо тәвәккул рубәру быәнине де тәлоши. Һәдисәдә һандејдәмон: Бекоә одәми дыво ғәбул әбыни.

 ◘  Че дыво ајә ружә ајон дыләдә вырәбәвырә бе сәбәб ым бәзне бе ки, незәти веје че Хыдо манги ијән дыво арәдә.

  Парс: Еһанә че Хыдо коон бә ғануни, еғрорә амилон ијән сыннәтон пештыпуринбу, дыво чы фојдәш һесте?

Ҹәвоб: Чокнә ки фәрғыш һесте че роәшы ныможи ијән ружә де вәтәнәдә быәкәси ныможи ијән дывоку, дыво кардәкәсијән һол фәрғине Хыдоку бехәбә одәми һолику. Аллаһи лутф аиде бә иминә одәми, бә дыминә одәми аид ни. Бәле, дыво ијән де Хыдо гәп зијод кардејдә одәми гәтемони. Чокнә ки бә Хыдо мығәддәсон быә тәвәссул ијән чәвон зијорәт дәгиш кардејдә одәми шәроити. Әғыл дештә пыә беәдә һәнијән веј меһиббәт виндејдә, некники ҹојлинә мандеәдә. Жыгоән, дыво, зијорәт ијән тәвәссул дәгиш кардејдән шәроити. Әмма чыми мәно ым ни ки, дыво зујо еғандејдә Аллаһи ғәти ғанунон.

 ◘  Хыдо дештә бәндә незәти һәхәдә Фејз Кашани вотејдә:

  Парсәјм: бочи пунһон мандә ә пурә дим?  Воте: дим оже, гирәм дијә быко чәш.

  Вотем: веј дәбәкәше һиҹрон, һәсрәт?        Воте: чанә дәбастә быбо чәш.

ЧӘШНАВИЈОН

            1. Дыво һар вырәдә ијән һар вахти фојдәјне. Чумчыко Хыдо һамјәше: “Аз незим” (Мығәддәсә выронәдә де дыво аид быә ғејдон че дыво әнҹәх һәмон вырәдә ғәбул бе не, фәзиләти бәјон кардејдә).

            2. Хыдо незе бәмә. Бәс әмә чокнә? Гирәм һаканә дучо бејдәбумонбу бә Хыдо ғәзәби, чыми сәбәб дасти гынон чәмә Чәјку дијәро егынијеје.

            3. Хыдо дывон хысуси вахтонәдә не, һар вахти ғәбул кардејдә. “Уҹибу” идомә нышонәје.

            4. Хыжо һар чиј бызноән, чәмә вәзифә дыво кардеје.

            5. Дыво бәвәдә ғәбул бејдә ки, әв рубәбу быбу де имони.

            6. Дыво овҹи ијән һидојәти воситәје.

Идомәш һесте