ЫМ ЧЫ СЫХАНБЕ АЗ ВОТЫМЕ?!

Амјәзо

ЫМ ЧЫ СЫХАНБЕ АЗ ВОТЫМЕ?!

Гәвчәрәз

-Зә, амјәзо, ты дымжоны доә бә Фылонкәси?

-Не, бә амјәзо ҹон! Гонә сыханым вотә, әмма дымжоным доәни. Дымжони ијән “гонә сыхани” арәдә фәрғијән ки чәмә Соғрә бибијән зынејдә!

-Сәрәсәјм! Бәс бочи әв вотејдә ки, гуја ты һар вырәдә дымжон дојдәш бәј? Һәлә мынијән пекыштејдә ки, һукман умутым ыми ыштыку?

-Рәһмәтдиги нәвә, аз чыбызным, бочи вотејдә? Чәј дыләдә ним ки!

-Ышты зынәјку, ки бәзне росне бәј ым хәбә?

-Бәс әј ыштән нывотыше, ки вотәше бәј?

-Нывотыше.

-Бәс хонәхо чокнә вотәше, чичыш конкрет вотә бәј, әвышән нывоте?

-Воте, хонәхо вотыше ки, “Әј дымжон доше бәты. Азән доме чәј ҹәвоб! Интаси вотем ты ыштәнән бызныш ыми чоке”!

-Һәтто жыго! Јәне, чымы “дымжон дој” әв бызны, ја чәј “бәмы доә ҹәвоби”? Ај-һај бәчәј ағыли! Чәмә амјәзо Бәфа вотәјнә, һәни бочи вотејдәш, “сыпә гәтәше”! Бывот ки, “выртивыло кардәшејәни”! Мадәм әј бовә кардәше бә жәләвони, һәмән ки, пијејдәшни бывоты кије ә жығом, бызын, әв ыштән һежо чәј тоје!

-Бәс ты ыштән һич ныбо тәғрибәнән бәштә јод варде әзыниш ки, ки бе бәзне ә “жығом”? Охо, ты ыштән зынејдәш ки, деки мәлағаты бејдә!

-Бочи “тәғрибән”? Бә амјәзо ҹон, лап чокнә лозиме фамејдәм, ки бәзне бе ә нокәс! Ты ыштән чок зынејдәш ки, чымы нышт-әшт кардә толышон бахш бејдән бә ды категоријә: - Иминә категоријә ә толышонин ки, шәв-руж бә ҹәһәнным кындә ғандејдән ки, дештә һәлолә зәһмәти нунә пул ғәзәнҹ быкән боштә хыјзони! Ымон ә толышонин ки, һич вахтышонән ни ки, гыләј вырәдә жычиј баһандын чәмә хәлғи ымружнә ружи ијән чәј маштәнә еғволи барәдә. Әве әвон тәшнәҹигәрин ки, шәхси бо һич ныбо гәп быжәны боәвон толышон тарыхи, мәдәнијәти, әдәбијоти ијән чәј вәомәј барәдә. Аз һар сәфә де кәшон-кәшони шејдәм бәчәвон виндемон, шин-шини, суте-суте гәп жәјдәм боәвон, демијән жыбызын сардынә ов ру кардејдәм чәвон ҹызлы быә јарон сәпе! Ым гыләј һәғиғәте ки, жәго одәмон ко ни чикисә сыхани бәкисә росне!

Һестин кали ҹо толышонән ки, әвон моә болоо бә сијо зәмини дим егынијә ружику ко-сәнәтышон чыми-чәј сыхани быми-бәј роснеје! Чумчыко әвон жәго жи гәтејдән! Тикәј де елми зывони бывотом, чәвон генәдә һесте хәбәрчинәти, әләвузәти, әләвушәти, ғылғунәти, ғылошәти, мырғунәти (Әпиме ки, ты ыштәнән, һандәкәсонән ијо мәхсуси фик быдән бә гыләј ҹәһәти: чымы ијо пеһандә ын ифодон һәммәј толышон аид кардејдән бә жен тојфә. Јәне, адәтән женон арәдә веј бејдән жәләвонон. Вај бә ружи ки, мерд тојфә боштә пешә быкә ын кој!..).

Һа, хосә амјәзо, бы вырәдә мәҹбурим гыләј һәшјә бешум: Ружи чәмә кужә ҹәмати јолә давеш егыније де һамсијә кужә одәмон. Мыддәти ым дыглә кужә одәмон хуни-муни бин дејәнды. Ымијән бывотым ки, чәмә кужәо гыләј мерд веј вахтику дустәти кардејдәбе чә кужәо быә де гыләј ҹо мерди. Ружон ружони чә кужә мердон хәбәдо бејдән ки, һичмәсә, һәмон мерд бә нијони ружәдә һич ныбо и кәрә омејдәјбән бәчәмә кужә ыштә чә дусти тоно. Чә кужә мердон гырдә бејдән, “Линчи мәһкәмә” тәшкил кардејдән бо һәмонә мерди ки, бәс ты бочи чәмә номи жәјдәш бә зәмин, ше-омә кардејдәш бәчәмә дышменон кужә? Ә мердән ки, номхыдо, веј сыханвәрзә одәме. Әв жыго ҹәвоб дојдә бәштә аму-амјәзон: -“Зә, ләкытә бәһәј зоон, шымә гыләј зынејдәшон, ә гылә зынејдәнишонхо! Охо аз һа руж и кәрә нышом бә кужә, чәјо дыглә хәбә варде әзыним бошмә!..”

Һа, амјәзо, сыханым бымије ки, ым дыминә категоријә одәмонән бәнә бә чәмә дијовыжи арәдә дим дәнојдән бәмы, хаһиш-мыннәт ки, бој виндемон быкәмон, искани чај пешомәмон, һәмән соһбәт быкәмон чәмә хәлғи барәдә. Мәғсәдышонән ыме ки, чокнә быкән, чы ҹурә быкән, бә и нышт дыглә сыхан быдыздын чымыку, быбән быроснын бә “лозимә инстансијон”! Чымынән дим омејдәни рәдд быкәм әвони. Әве һафтәдә-мангәдә и кәрә ныштејдәм дејәвон бә и сурфә, гәп жәјдәм дејәвон. Мәвот ки, аз жәго әвомим, зынејдәним ым одәмохшәрон! Лап чок зынејдәм! Һар сәфән мәлум бејдә ки, чәмә дејәвон жә гәпон бәнә молнышти гобәләки һежо беҹуртијејдән ијо-әјо!

-Вај, дәдәм вај, нәнәм вај! Зә, кәхәлизи зоә, бывот, быдә мәхлоғән бызны ки, кије ә хонәхо! Бочи бәчәмә охој бешејдәш?

-Не, хосә амјәзо, әвом мәби! Мадәм ки ә Фылонкәси вотәшни бәты, бочи бәпе аз бывотым? Һич лозим ни! Бемыән хәлғ ыштән де фатхәши умутејдә әвони, чәвон ғыјмәтијән ыштән дојдә. Чыми ләзәт гырд ҹо ҹур бејдә!

-Чок, бывотәмон, ымијән сәрәсәјм! Есә ыми бывот бәмы: Бәвәдә ышты мәслоһат чиче: аз чич ҹәвоб быдәм бә Фылонкәси?

- Һа, есә зынәме бочи бәмејдәш! Иминәни, бәј бывот ки, әв ыштән чок зынәнине ки, бочи аз гонә сыхан вотејдәм бәј! Бызно, ым чәј бахтәвәрәтије! Гирәм нызно, бәвәдә вај бәчәј мандә ағли!

Дыминәнијән, бәј быросын ки, ыштә дыли лап бәнә бијә сәрин огәты: чә хәбә бәј роснијә мерди гәви һынә ни чымы сыхани вәдә сыхан бәвоты! Аз вотеәдә ә сыхани, әј гушәләхәш кардә, һич ҹымшән доәни!..

Вааааај! Ым чы сыханбе аз вотыме? Сини бы вахтәдә, сори бы семонәдә, ружи бы овнәдә лап рысво кардыме ки ыштән!

-Зә, ышты кә кумә быбу, чич бе ижән?

-Зә, чич быәнине ки һәни? Ты ыштән фикир быкә: Бәштә һурмәт ноә мердон әвотнин ки, Амјәзо зывон чокнә пегардејдә “мерд” вотејдә бә ж ә л ә в о н и и и и и и?!..